Patron Instytutu

,,Przecież piszemy nie o historii. Piszemy o pamiętaniu”

( H. Krall ,,Zdążyć przed Panem Bogiem”)

 

Prof. dr hab. med. Eleonora Reicher – patronka Narodowego Instytutu Geriatrii Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie

   Była postacią niezwykłą , której przyszło zmierzyć  się i żyć w burzliwym dla Polski okresie.
We wszystkim co robiła cechowała ją pasja i niespożyta energia oraz wytrwałość w przezwyciężaniu trudności . Potrafiła wzbudzić u innych chęci i zapał do pracy. Miała rozległą wiedzę ,interesowała się literaturą  i sztuką. Sama malowała. Jest twórczynią reumatologii polskiej.

   Urodziła się 24 września 1884 roku w Warszawie w spolszczonej żydowskiej rodzinie. Jej ojcem był Bernard – współwłaściciel fabryki wstążek i butów, a matką Eleonora z Wolfowiczów. Matkę Eleonora straciła w wieku 5 lat.  Wtedy to, opiekę nad dziewczynką przejęła jej babka, która mieszkała w Częstochowie i prowadziła sklep kolonialny. Eleonora miała przyrodnie rodzeństwo z drugiego małżeństwa jej ojca.

 Dziewczynka bardzo chciała się uczyć a dzięki dobrej sytuacji materialnej rodziny mogła wybrać drogę edukacji . Uczęszczała do prywatnej katolickiej szkoły M. Matuszewskiej w Warszawie. W 1903 roku  (miała wtedy 19 lat )ochrzciła się, co sprawiło, że zgodnie z obowiązującym wówczas w Kraju Nadwiślańskim Kodeksem Napoleona stała się pełnoletnia  i niezależna od władzy rodzicielskiej. Plany ojca o wydaniu jej za mąż spełzły na niczym. Eleonora wyjechała do Fryburga , gdzie w 1906 roku zdała egzamin maturalny . To umożliwiło jej podjęcie studiów medycznych na paryskiej Sorbonie.  Eleonora w Paryżu  studiowała przez rok żeby  później przenieść się do Berna  , gdzie kontynuowała naukę na wydziale biologicznym  oraz otrzymała tytuł doktora filozofii. Studia przerwał wybuch I wojny światowej. Po studiach w latach 1914–1916 pracowała jako lekarz pod Grójcem, a także
z rozkazu Wszechrosyjskiego Związku Ziemstw, zakładała szpitale przyfrontowe i szpital dla chorych na tyfus. W 1916 roku uzyskała tytuł  lekarza.

Eleonora Reicher przed wybuchem II wojny światowej interesowała się głównie medycyną sportową.  Została członkiem Rady Naukowej Wychowania Fizycznego pod przewodnictwem Ministra Spraw Wojskowych Marszałka Józefa Piłsudskiego. Zadaniem Rady było zorganizowanie i nadzorowanie wychowania fizycznego w szkolnictwie oraz nadzorowanie poradni  sportowo –lekarskich. Doktor Eleonora Reicher interesowała się fizjologią w warunkach aktywności fizycznej , prawidłowym rozwojem fizycznym młodzieży oraz medycyną szkolną.  W dzisiejszych czasach część jej przemyśleń i prac naukowo-badawczych z tamtego okresu można odnieść do skutków uprawiania sportu wyczynowego.

Zaczynając od medycyny sportowej stopniowo kierowała swoją uwagę na reumatologię. W 1923 roku stworzyła pierwszą poradnię reumatologiczną  przy Klinice Chorób Wewnętrznych UW .

Wybuch II wojny światowej przerwał jej pracę. Zaraz na początku wojny podczas bombardowania Warszawy zginęła jej przyrodnia siostra z rodziną. Nalot przeżył tylko jej mały siostrzeniec, którego stała się jedyną opiekunką.  Doktor Eleonora Reicher w czasie okupacji musiała korzystać z pomocy innych ukrywając się przed Niemcami ( u sióstr zakonnych w podwarszawskich Laskach oraz
w zakładzie dla dziewcząt przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie).  Podczas wojny używała nazwiska Kozłowska , działała w Polskim Czerwonym Krzyżu a w czasie Powstania Warszawskiego , w stopniu kapitana pod pseudonimem Barbara pracowała w szpitalu powstańczym przy ulicy Rakowieckiej. Szkoliła pielęgniarki, sanitariuszki, prowadziła wykłady dla lekarzy, współpracowała z Radą Pomocy Żydom, krypt. Żegota i z Komendą Główną Armii Krajowej.

Okres powojenny to w życiu Eleonory Reicher czas poświęcony reumatologii. Po wyzwoleniu,
w swoim mieszkaniu przy ul. Polnej w Warszawie otworzyła poradnię reumatologiczną , która stała się zalążkiem późniejszego Instytutu Reumatologii. W 1947 roku została profesorem. Powróciła też do pomysłu stworzenia instytutu reumatologicznego. Instytut powstał 1 stycznia 1948 roku i Eleonora Reicher została jego pierwszym dyrektorem.  Początkowo instytut mieścił się przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie. W tamtym czasie był ewenementem na skalę europejską.  112 łóżek, którymi dysponowały wszystkie jednostki IR razem, szybko okazało się niewystarczających do zaspokajania potrzeb chorych. Także skromny lokal przy ul. Nowogrodzkiej nie mógł pomieścić wszystkich poradni i sal szkoleniowych dla kadr lekarskich. Projekt nowego gmachu instytutu przewidywał jego lokalizację przy nieistniejącej jeszcze wtedy ul. Spartańskiej. Budowę rozpoczęto w 1958 r. a w kwietniu 1962 placówka przyjęła pierwszych  pacjentów.

W nowej, przestronnej siedzibie instytut dysponował znacznie szerszym zapleczem wielospecjalistycznym. Obok klinik reumatologicznych powstały: ortopedyczna, laryngologiczna, neurologiczna, hematologiczno-metaboliczna, kardiologiczno-chirurgiczna, oddział dny moczanowej oraz Klinika Reumatologii Wieku Rozwojowego. Utworzono zakłady: anatomii patologicznej, biochemii, patofizjologii, mikrobiologii i serologii, stomatologii, rehabilitacji, oraz poradnię okulistyczną i przychodnię. Liczba łóżek szpitalnych wzrosła do 400.

Dyrektorem instytutu była do 1961 roku. Zmarła 12 marca 1973 roku. Jest pochowana na cmentarzu zakładowym w Laskach.